«Δος μοι τούτον τον ξένον»
Στις άκρες της πόλης όταν σκοτεινιάζει κάτι μορφές ξεχωρίζουν από τους όγκους της νύχτας. Σώματα ρευστά, χάνονται ,ενώνονται και χωρίζονται, πόδια πρησμένα , κορμιά παρατημένα, μαθημένα στη σκόνη στο κρύο στα άδεια βλέμματα.
Σκύλοι με πεσμένα αυτιά, αγριεμένοι στο φόβο στη μνήμη. Το μεγαλύτερο μαρτύριο όλων.
«Ένα παιδί ρωτά : Είπες ο πατέρας θα έρθει σύντομα,
θα φέρει παπούτσια ,θα φέρει μπαλόνι»1.
Ούτε η αγάπη, ούτε η συγκίνηση , ούτε ο θεός δε φτάνει, πλάσματα καθημαγμένα , εύκολα στον τρόμο του ξαναθυμάμαι.
«Μια μητέρα πλάι στο σπασμένο παράθυρο απορροφημένη
από το αναβόσβημα ενός μακρινού αστεριού. ΄΄Αχ γιε μου΄΄».2
Ο Διονύσιος Σολωμός αγόραζε λέξεις για να γράψει τα ποιήματα του. Δεν ήξερε καλά ελληνικά. Στην ταινία του Αγγελόπουλου «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» ο Σολωμός αγοράζει τη λέξη ξενάκι. Η ελληνική παράδοση κάτι γνώριζε από ξένους, τους θεωρούσε ιερούς, ικέτες.
«Αιδείσθε ξενίων κεχρημένων ηδέ δόμοιο» Να σέβεστε όποιον για σπίτι αναγκεύεται και για φιλοξενία(Όμηρος).
Η λέξη θεμίξενος, εκείνος δηλαδή που φέρεται δίκαια στον ξένο, υπήρξε άπαξ στα ελληνικά, όπως σημειώνει ο Παντελής Μπουκάλας, υπήρξε στο στόμα του Πινδάρου μα χάθηκε, το ποίημα και η λέξη σώπασε για να μη νιώθουμε τύψεις όσο δε σεβόμαστε τον πολιτισμό που υποδεικνύει! 3.
Από θεμίξενοι , ξενότιμοι και φιλάλληλοι, γίναμε ξενηλάτες. Σαν τη γυναίκα της Ζάκυνθος, στο ποίημα του Σολωμού που όταν επερίσσεψαν οι χρείες στο Μεσολόγγι, αυτή τις εκδίωξε τις Μεσολογγίτισσες. Ο ξένος κάθε φορά σε κάθε περίσταση νοηματοδοτείται διαφορετικά , είναι και ένας άλλος είτε ομόφυλος είτε αλλόφυλος.
Η απεργία πείνας των 300 μεταναστών, ανθρώπων σε ξενότητα, που διεκδικούν μια λύση για τη ζωή τους μας έφερε αντιμέτωπους με μια απώλεια, την έκλειψη της αθωότητας , της εγκαρδιωσύνης μας. Μαζί απωλέσαμε και τη ψευδαίσθηση μιας χώρας δημοκρατικής, κατάλυμα και προορισμό των εκδιωκομένων. .
Ο ρατσισμός σήμερα, λέει ο Ζαχίρ Αχταρί ,πολιτικός πρόσφυγας παλιά στην χώρα μας, είναι πιο πολύπλοκος από τον απλό και καθαρό ρατσισμό του παρελθόντος . Δεν μπορεί να εκφραστεί ανοιχτά, χωρίς προσωπείο, είναι πιο έμπειρος και έξυπνός, μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε διάφορες μορφές για να δράσει. Ο ρατσισμός είναι ενστικτώδης στους ανθρώπους , δεν χρειάζεται να υπάρξει ιδιαίτερο πρόγραμμα ρατσιστικών πράξεων. Είναι αρκετό να διεγείρει κανείς αυτή την αίσθηση ή να τροφοδοτήσει αυτή την άποψη.
Ο Αλέξανδρος Καλλίνικος επισημαίνει ότι ο ρατσισμός δεν είναι παλιός όσο η ανθρώπινη φύση αλλά είναι δημιούργημα του 17ου και 18ου αιώνα και διαμορφώθηκε για να δικαιολογήσει την εκμετάλλευση της εργασίας των Αφρικανών σκλάβων στο Νέο Κόσμο είναι μέρος της διαδικασίας κατά την οποία ο καπιταλισμός έγινε κυρίαρχος 4.
« Δε ρωτάμε ο ένας τον άλλο γιατί αφήσαμε τη χώρα μας ή από πού είναι , γιατί βλέπουμε ότι πίσω από κάθε συννεφιασμένο βλέμμα κρύβεται μια μεγάλη τραγωδία και ατελείωτες λύπες .
Καθένας προσπαθεί να ξεχάσει, τουλάχιστο για λίγο, κανείς δεν αισθάνεται τόσο γενναίος για να επιστρέψει στη μνήμη του»5.
Οι 300 απεργοί πείνας μετανάστες, μέσα από τις σωματικές πειθαρχίες οργάνωσαν στρατηγικές αντίστασης και δημιούργησαν ανοιχτές πιθανότητες για τη ζωή τους . Σε μας μένει να συμμεριστούμε το βάσανο της ξενότητας τους και να δημιουργήσουμε μαζί κοινωνίες χωρίς φόβους και αποκλεισμούς.
Ο Πέτερ Χάντκε λέει «αν μου ζητούσαν να αναφέρω ένα βασικό νόμο , θα έλεγα πρώτα το νόμο της φιλοξενίας , τον αρχέγονο από τον οποίο κατάγονται όλοι οι υπόλοιποι»6.
«Δος μοι τούτον τον ξένον, τον εκ βρέφους ως ξένον ξενωθέντα εν κόσμω.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ον ομόφιλοι μισούντες θανάτουσιν ως ξένον.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ον ξενίζομεν βλέπων του θανάτου το ξένον.
Δος μοι τούτον τον ξένον όστις οίδε ξενίζειν τους πτωχούς τε και ξένους.
Δος μοι τούτον τον ξένον, ίνα κρύψω εν τάφω, ος ως ξένος ουκ έχει την κεφαλήν που κλίναι»
(Ασματικόν πλάγιος α΄ ήχος όταν επιστρέφει ο επιτάφιος).
Παπαδοπούλου Λένα
1.2.5. ποιήματα του Ζαχίρ Αχταρί από το βιβλίο «Πού είναι ο Προμηθέας;»εκδόσεις Προλεταριακή Σημαία
3. Αποσπάσμα από κείμενο του Παντελή Μπουκάλα, περιέχεται στο βιβλίο του Κυριάκου Κατζουράκη «Ο δρόμος προς τη δύση» εκδόσεις Μεταίχμιο
4.Απόσπασμα κειμένου του Αλέξανδρου Καλλίνικου από το βιβλίο «Ρατσισμός» εκδόσεις Εργατική Δημοκρατία
6.Απόσπασμα κειμένου του Πέτερ Χάντκε από το βιβλίο «Ρωτώντας με δάκρυα στα μάτια» από τις εκδόσεις Εξάντας.
(αναδημοσίευση από την “Αυτόνομη παρέμβαση”, αρ. τεύχους 85, Ξάνθη)